در میزگرد بررسی مساله تغییرات اقلیمی مطرح شد
دمای جهان تا ۲۵ سال دیگر به شدت كاسته می شود
به گزارش كونفه یك اقلیم شناس با اشاره به اینكه با كاهش لكه های خورشیدی دوره سرمایش زمین شروع می شود، اظهار داشت: پیشبینی شده این اتفاق بین سال های ۲۰۲۵ -۲۰۳۰ شروع شده و دمای زمین به شدت افت پیدا می كند.
خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه: «تغییر اقلیم» یکی از پر بسامدترین واژه های سیاست محیطی روز جهان است، این واژه معرف تغییرات غیرعادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و نتایج ناشی از آن است این اصطلاح اغلب به تغییراتی که در اقلیم کنونی زمین رخ می دهد اطلاق شده است، اجماع در این مورد سبب شکل گیری کنوانسیون تغییر اقلیمی تحت عنوان UNFCCC شد که به تبع آن در سال ۲۰۱۷ یک توافق نامه جهانی به نام «توافق نامه پاریس» شکل گرفت. پیمان پاریس در ارتباط با کاستن از انتشار گازهای گلخانه ای، و پیش بردن ساز وکارهای مالی برای رسیدن به این هدف جهانی بر مبنای ضرورت اقدام مشترک برای حفظ افزایش دمای کره زمین حداکثر تا دو درجه نسبت به قبل از انقلاب صنعتی است. ایران هم یکی از شرکت کنندگان در این توافق نامه بود.
مساله الحاق ایران به این توافقنامه باب گفتگوها درباره تغییرات اقلیمی را در بین صاحب نظران و شخصیت های سیاسی باز کرد. اجبار آور بودن و ایجاد محدودیت های حقوقی، امنیتی و اقتصادی این پیمان سبب شد، از تصویب قانونی آن در مجلس جلوگیری شود و تا به امروز الحاق ایران به این توافق نامه در هاله ای از ابهام است.
عده ای از محققان و اقلیم شناسان نوع رویکرد حاکم بر هیأت جهانی تغییرات اقلیمی IPCC را سیاسی دانسته و معتقدند این ارگان بین دولتی و علمی نتایج جهت داری از تحقیقات علمی گرفته و به دنبال محدود کردن کشورهای در حال توسعه همچون ایران از مسیر توسعه هستند. و عده ای دیگر از این صاحبنظران نتایج انتشار یافته از تغییر اقلیم را یک حقیقت علمی دانسته و معتقدند برای ادامه حیات بشری راهی جز محدود کردن فعالیتهای صنعتی و تغییر الگوی مصرف منابع فسیلی نداریم.
میزگرد تغییر اقلیم در خبرگزاری مهر به منظور تبادل نظر در اینباره میان موافقان و مخالفان مفهوم رایج تغییر اقلیم شکل گرفت و با دعوت از یوسف قویدل اقلیم شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و احد رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی تلاش کرد به تبیین بهتر این مورد بپردازد. متن پیش رو بخش نخست گزارشی از میزگرد برگزار شده است که در ادامه خواهید خواند.
قویدل: بحث تغییر اقلیم یک بعد علمی و آکادمیک و یک بعد سیاسی دارد. آنهایی که علمی بررسی می کنند، تغییر اقلیم را بگونه ای می بینند و مردم عوام اقلیم را طور دیگری تحلیل می کنند. برای مثال گاهی از زبان مردم می شنویم در دهه های گذشته زمستان های طولانی و سردی وجود داشته که دیگر آنها را تجربه نکرده اند، و آنرا دلیل بر گرم شدن زمین می دانند، این اطلاعات در واقع حسی بوده و مبتنی بر آمار و اطلاعات هواشناسی نیست، از بعد سیاسی هم این گمانه زنی ها انجام می شود که برداشت علمی از مسائل تغییر اقلیم نیست و سیاستمداران برپایه مسائل سیاسی روز این پدیده را تبیین می کنند و بنابراین یک رئیس جمهور آمریکا این مساله را قبول کرده و رئیس جمهور بعدی آنرا قبول نمی کند.
از نظر آب و هواشناسان، تغییر اقلیم به مفهوم جابجایی موقت یک ایستگاه هواشناسی در سیستم طبقه بندی اقلیمی است اما باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که در دنیا، رسانه ها و سازمان ها و مؤسسات بزرگی مثل ناسا که تحت سلطه کشورهای پیشرفته فعالیت می نمایند داده ها و اطلاعاتی را در مسائل علمی به ما منتقل می کنند که امکان دارد بر اساس سیاست های این کشورها دستکاری شده باشد. بعید است که با هزینه هایی که برای این سازمانها می شود به همین راحتی و بدون دریافت امتیازی اطلاعات در اختیار دیگر کشورها قرار بگیرد. مسائل مربوط به تغییر اقلیم هم اینگونه است، داده های موجود عموماً از راه undp (برنامه عمران سازمان ملل متحد)که یکی از سازمانهای وابسته به سازمان ملل متحد است، عرضه می شود که کاملاً سیاسی و تحت نظر و تدبیر کشورهای غربی اداره می شود که مسلماً منافع خاص خودش را دنبال می کند.
از نظر آب و هواشناسان تغییر اقلیم به مفهوم جابجایی موقت یک ایستگاه هواشناسی در سیستم طبقه بندی اقلیمی است و تنها به تغییرات دما و بارش توجه نمی گردد، یعنی دما و بارش باید به نحوی تغییر کند که جای آن ایستگاه در سیستم طبقه بندی اقلیمی جابجا شود مثلاً اگر امروز آب و هوای تهران گرم و خشک است در این طبقه بندی به گرم و مرطوب تبدیل گردد. یعنی باید با تغییرات وسیع دما و بارش به صورت توأمان مواجه شویم، در صورتیکه حالا خیلی از ایستگاه های سنجش ما فقط در مقدار بارش مورد مطالعه قرار می گیرند و بر این مبنا گفته می شود که گرفتار تغییر اقلیم شده ایم. درست است که بارش تغییر کرده اما نه به آن مقدار که تغییر اقلیم صورت گرفته باشد
گرمایش جهانی محلی از اعراب ندارد، زمین رو به سردی می رود آیا این تغییرات یکباره اتفاق می افتد؟
قویدل: وقتی از آب و هوا صحبت می نماییم در سیستم تغییر اقلیم مقیاس زمانی دارند و سیکل های هواشناسی در آن اتفاق می افتد. برای مثال سیکل لکه های خورشیدی ۱۱ ساله است و هر ۱۱ سال یکبار یک تغییر بوجود می آورد. سیکل های بلند مدتی هم مثل سیکل ۲۲ ساله وجود دارد یا سیکل هایی که از بدو پیدایش زمین وجود داشته اند هم مورد بررسی قرار می گیرد که این سیکل ها آب و هواهای مختلفی را بر سال های عمر زمین حاکم کردند. اگر از این دید نگاه نماییم می بینیم که گرمایش جهانی محلی از اعراب ندارد؛ چون هم اکنون با عنایت به گرماهایی که در دوران های گذشته زمین شناسی مواجه بودیم، رخ نداده بلکه زمین رو به سردی می رود.
مگر چه حد گرمایی باید رخ دهد؟
قویدل: زمانی که ما (انسان) روی کره زمین نبودیم، دی اکسید کربن از میزان حال حاضر ۳ - ۴ برابر بیشتر بوده در این شرایط اما دما هم پایین تر بوده است. اینکه می گویند دی اکسید کربن عامل گرمایش جهانی است با این پیش زمینه ها یک پارادوکس خیلی شدید به وجود می آورد.
می توان برعکس به این مساله نگاه کرد که گرمایش سبب افزایش دی اکسید کربن می شود؟
قویدل: این مساله را باید موشکافانه بررسی نماییم، اینکه می گویند دی اکسید کربن عامل گرمایش جهانی است در جدید ترین کتاب انتشار یافته درباره «فرضیه ظهور و افول دی اکسید کربن در نظریه تغییر اقلیم» مورد نقد قرار گرفته است.
سطح دی اکسید کربن زمین از ۲۵۰ ppm به ۴۳۰ ppm افزایش یافته است، این افزاش سبب شد سال ۲۰۱۶ بعنوان گرم ترین سال زمین ثبت شود
وظیفه: اقلیم مؤلفه های مختلفی دارد و انسان در طول زمان یاد گرفته است، خیلی از مؤلفه ها را ثبت کند که از مهمترین این کمیت ها، دما و بارش است که بسیار اهمیت دارد چون زندگی ما به آن وابسته است. در مقیاس جهانی حتی جنگ ها و نبردهای کشورهای بسیاری بر سر مساله آب شکل گرفته است. هم اکنون هم اتیوپی سودان و مصر بر سر سدی که در اتیوپی ساخته شده است، درگیر شده اند. دما هم کیفیت زندگی را تعیین می کند هرچند درجه افزایش و کاهش دما سبب تغییرات زیادی در استفاده از انرژی می شود. هم اکنون در مناطقی از قطب که هزاران سال یخ انباشت شده داشتند می بینیم که یخ ها آب شدند. در قطب شمال و جنوب و مناطقی از خشکی از ۶۵۰ هزار سال یخی بودند ولی با افزایش سطح دی اکسید کربن زمین، این یخ ها آب شدند.
براساس آخرین بررسی های انجام گرفته هیچ وقت مشاهده نشده سطح دی اکسید کربن این یخ ها از ۱۱ هزار و ۷۰۰ سال قبل، چنین بالا رود و از حدود ۲۵۰ ppm بیشتر باشد، در حالیکه هم اکنون تعداد ذرات دی اکسید کربن به حدود ۴۳۰ ppm رسیده است که سرعت رشد آن در سال های ۲۰۱۴ به بعد افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. و این افزاش سبب شد در سال ۲۰۱۶ گرم ترین سال ثبت شده بر روی کره زمین را داشته باشیم.
تب زمین با استفاده از داده های هواشناسی که بیشتر از ۶۰ هزار دستگاه در کره زمین با دقت ۱.۱۰ درجه از ثبت می شوند و هیچکس عمداً آنها را تغییر نمی دهد، انداره گیری می شود، مگر اینکه گرفتار خطای سهوی شوند. ماهواره های هواشناسی هم به کمک آمدند و این اطلاعات را ثبت می کنند، هرچند به دقت داده های ایستگاههای زمینی نیستند، ولی دقت قابل اعتنایی دارند و بعید می دانم در دنیا داده ها را تغییر دهند و با آنها بازی کنند تا نشان دهند، زمین گرم می شود.
کشورهای تولید کننده دی اکسید کربن عاملان اصلی گرمایش شناخته شده اند و این مسئله سبب شده یخ های قطب جنوب بسیار سطحشان تغییر کرده و در قطب شمال هم از سال ۱۹۷۰ تا سال های اخیر سطح یخی به نزدیک صفر رسیده به صورتی که کشتیرانی در این منطقه رونق گرفته است. در کنار این مسائل اسیدیته اقیانوس ها هم افزایش یافته صخره های مرجانی به شدت تخریب شده اند و حدود یک درجه به احتمال زیاد به دمای زمین افزوده شده است. میانگین ۰.۸ درجه تا ۱.۲ دهم درجه نسبت به عصر صنعتی شدن افزایش دما را داشته ایم و این افزایش در سطح جهانی رخ داده است.
ایران در طول ۱۰۰ سال قبل ۴ درجه افزایش دما داشته است و میانگین بارش ها ۴۰ میلیمتر طی ۵۰ سال گذشته در کشور کاهش داشته است
در دهه های ۵۰ ساله گذشته ایران هم مشاهده می نماییم که هر دهه ۰.۴ درجه سلسیوس افزایش دما داشتیم که در طول ۱۰۰ سال ۴ درجه سلسیوس افزایش را نشان داده است. طوفان های دریایی و قاره ای در سال های اخیر فرکانس بیشتری یافته اند و الگوی بارش ها تغییر کرده و در مجموع می توان گفت، گرمایش زمین در بعضی از مناطق به نفع ساکنین آن شده است یعنی مناطقی که یخ بودند قابل کشت شدند. ولی برای برخی مناطق همچون ایران اینگونه نیست. طی ۵۰ سال قبل میانگین بارش ها از ۲۷۵ میلی متر بوده و در سال های اخیر این میانگین به ۲۳۵ میلی متر کاهش یافته است. این ۴۰ میلی متر کاهش، هر سال یک میلی متر برآورد شده که از حد متوسط بارش های کشور کاسته شده است و می توان نتیجه گیری کرد که مجموعه این اتفاقات بر روی زمین، سبب تغییر اقلیم شده است. یک درجه تغییر عدد کوچکی نیست. وقتی یخی به مساحت قطب شمال و صفحات یخی گرینلند که ۳۰۰ میلیارد تن هستند آب می شوند. افزایش دمای اقیانوس ها را به وجود می آورند. سیاستمدارانی که به منافع ملی کشورشان اهمیت می دهند تصمیم می گیرند در مقابل این تغییرات اقلیمی واکنش نشان دهند.
اینکه گفته می شود دمای زمین در زمان های گذشته بیشتر از حال حاضر بوده است اطلاعاتی درباره آن در دسترس می باشد اما با عنایت به گزارش های آی پی سی اندازه گیری ها هیچگاه تعدادشان فراتر از ۵۰ ppm نرفته است.
مبنای اندازه گیری ها چیست؟ این اندازه گیری ها به چه زمانی باز می گردد؟
وظیفه: مفهوم که درباره تغییر اقلیم صحبت می نماییم در واقع مربوط به زمان بعد از عصر صنعتی شدن است.
قویدل: من با موارد یاد شده ایشان موافقم و می دانم صنعتی شدن نتایج را بوجود می آورد اما علت تغییر و ساز و کار تغییر اقلیم چیست؟ IPCC آنرا اصلی انسانی و انسان ساز می داند. در حالیکه ایجاد تغییرات آب و هوایی خیلی دشوار می باشد و بعید است انسان در این حد وسیع بتواند آب و هوا را تغییر دهد چون اگر این قدرت را داشت می توانست آب و هوا را به نفع خودش هم تغییر دهد. پروژه های در کشورهایی مثل آمریکا وجود دارند که در مقیاس محدود می توانند آب و هوا را تغییر دهند.
نگاه IPCC به مسئله تغییر اقلیم سیاسی است و برخلاف تبلیغات موجود، گرما عامل افزایش دی اکسید کربن است نه برعکس
همان چیزی که از آن بعنوان «هارپ» یاد می شود؟
قویدل: این مورد به بخش تخیلی مثل جنگ ستارگان باز می گرد و جنبه روانی دارد. آن طور که تبلیغ می کنند در آن حد و اندازه نیست، اگر آمریکایی ها می توانستند با هارپ زلزله ایجاد کنند، تا حالا ایران را نابود کرده بودند آقای وظیفه می گویند یخ های قطبی در حال آب شدن هستند در حالیکه این مساله برای جغرافی دانان امری طبیعی است. شاخه ای در علم جغرافیا به نام «ژئومورفولوژی» وجود دارد که آثار به جای مانده از یخچال های طبیعی در طول دوران های زمین شناسی را بررسی می کند، در این بررسی ها می بینیم که حتی در تهران هم یخچال طبیعی وجود داشته است. من معتقدم میانگین جهانی دما آنچنان تغییر نکرده و باید به مساله تغییرات آب و هوایی پیچیده تر نگاه نماییم. در بین گازهای گلخانه ای که عامل گرمایش جهانی می دانند، متان عامل گرمایش بیشتری نسبت به دی اکسید کربن است ولی IPCC آنرا عامل اصلی نمی کند چون مسئله سیاسی است.
هرچند نمی خواستم وارد این حیطه شوم اما خواه ناخواه اتفاق افتد ماجرا از این مقرر است که اگر دی اکسید کربن را عامل گرمایش بدانیم به صورت طبیعی محدودیت انتشار به سمت کشورهای نفت خیز و تولیدکننده نفت می رود و اگر متان را عامل اصلی معرفی نماییم انگشت افترا به سمت کشورهای پیشرفته و غربی است. به اضافه اینکه متان علاوه بر اینکه قدرت گرمایش بالاتری دارد به صورت غیر مستقیم هم به تولید دی اکسید کربن کمک می نماید. در واقع عامل گسیل متان، دامپروری است، در دامداری صنعتی به جهت اینکه دام ها را تغذیه کنند، جنگل های طبیعی که تله اصلی دی اکسید کربن هستند را از بین برند و در واقع طبیعت را به زمین کشاورزی تبدیل می کنند. در حالیکه مخزن اصلی دی اکسید کربن اقیانوس ها هستند، اینکه می بینیم بین دما و دی اکسید کربن هماهنگی وجود دارد به خاطر این مساله است که وقتی هوا گرم تر می شود آب اقیانوس ها تبخیر می شوند و دی اکسید کربن محلول در آب از آن آزاد شده و وارد جو می شود و به صورت طبیعی دی اکسید کربن با دما بالا می رود. بنابر این گرما عامل افزایش دی اکسید کربن است نه برعکس.
آقای وظیفه می گویند مبنای اطلاعاتی که می دهند IPCC است، مستندات شما از چه منبع علمی است؟
قویدل: همان کتابی که در ابتدا گفتم، کتابی هم درباره ایمیل های هک شده دانشمندان ناسا وجود دارد که کمک کننده است، اگر کلمه رسوایی اقلیمی (Climategate) را در گوگل سرچ کنید به این دستکاری های داده ای پی می برید. در این کتاب کاملاً توضیح داده که چطور داده های تغییر اقلیم دستکاری شده اند. درباره افزایش دما باید بگویم این مسئله طبیعی است. معتقدم به صورت طبیعی ما در دوره گرمایش قرار داریم و در دوره بعد به دوره سرمایش می رسیم. ما در دوره بین یخبندانی قرار داریم، هوا به صورت طبیعی گرم است و باردیگر به سمت سرمایش حرکت می کند. پیشبینی های موثق از لکه های خورشیدی وجود دارد که می گوید در حال ورود به سیکل بیست و ششم این لکه ها قرار داریم که با کاهش لکه های خورشیدی دوره سرمایش شروع می شود.
پیش بینی شده این اتفاق بین سال های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ آغاز شود و دمای زمین به شدت افت خواهد نمود. وقتی از لکه های خورشیدی صحبت می نماییم باید به این مساله توجه داشته باشیم که عوامل تغییر دهنده اقلیم به دو دسته تقسیم می شوند، اولیه و ثانویه. وقتی از دسته اولیه صحبت می نماییم منظور خورشید است که با کوچک ترین فعالیت خورشیدی روی آب و هوا تأثیرات عمیق می بینیم اما عامل ثانویه مثل گازهای گلخانه ای هستند که انرژی که وارد جو و زمین می کنند، کم و زیاد می شود اما عامل اصلی و خورشید است و فاکتور آن لکه های خورشیدی هستند. پیشبینی ها نشان داده است در حال نزدیک شدن به سیکل بیست و ششم هستیم که به شدت با کاهش دما مواجه می شویم.
باید بر این مورد تاکید کنم که اگر دی اکسید کربن نباشد، جهان وجود ندارد چون بخش عمده ای از جمعیت جهان از غلات تغذیه می شوند که میزان دی اکسید کربن از حد طبیعی پایین بیاید، گرفتار قحطی می شویم.
می خواهم بگویم تا مقداری تبلیغات سیاسی در این حوزه انجام شده است، سیستم آب و هوای کره زمین پیچیده و غیر خطی عمل می کند و به شدت آشوب مند است یعنی برای پیشبینی فعالیتهای آتی این سیستم باید به صورت کلی آنرا بشناسید و بر مبنای آن پیشبینی نماییم اما آیا ما کل سیستم اقلیمی زمین را می شناسیم؟ مسلماً ما کل داده های زمین را در اختیار نداریم، این مسئله سبب خطای ما می شود. اگر بخواهیم زمین را با ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون سال عمر به درستی بشناسیم، باید کل داده های این دوران را داشته باشیم. اینکه درباره آب و هوای جهان از دوره صنعتی صحبت می نماییم، مثل این است که قسمت انتهایی سیر زمین را در نظر بگیریم و نسبت به کل تحولات آن اظهار نظر نماییم. در حالیکه این نوساناتی که از آن صحبت می شود، دائمی است. به جهت اینکه کمی این مورد به ذهن نزدیک بشود، تصور کنید که اقلیم کره زمین دارای چهار فصل است. الان در تابستان زمین قرار داریم و عمر انسان تنها به یکی از این فصول بر می خورد، مشکل اصلی ما این است که تحولات زمین را نسبت به سن خودمان می سنجیم. البته بنیان های اقلیمی بخشی از این مساله هستند و بخشی از آن مربوط به جامعه و کاربرد آن است از آنجایی که انسان به کوچک ترین تغییرات آب و هوایی واکنش نشان داده است این مسائل را منفعت طلبانه می سنجد.
اگر تغییرات اقلیمی موردنظر را با رویکرد آثار آن به جامعه انسانی و کاربردی آن برای حیات بشر بدانیم، آیا این تغییرات کاملاً برای کشور ما منفی محسوب می شود؟
وظیفه: بله صددرصد. کشور ما گرم و خشک است و میانگین بارش ما ۱.۴ دهم میلی متر و از متوسط جهانی کمتر است و هر سال یک میلیمتر بارندگی ما کاسته می شود. ازاین رو حساسیت این تغییرات آب و هوایی برای ما بیشتر از دیگر کشورهاست. اینکه در دوره های طولانی چه اتفاقی برای زمین افتاده مطمئن نیستم. اما این را می دانم زمین نسبت به گذشته در شرایط بدی است. ایستگاه های بسیاری در دنیا راه اندازی شده که در آنها وضعیت تغییرات اقلیمی زمین سنجش می شود. چون آب و هوا از بعد اقتصادی برای جهان مؤثر است و بنابراین تا سال ۲۰۴۰ تا ۲۰۴۵ برای ماهواره های سنجش برنامه ریزی شده است.
کسانی که درباره سرمایش زمین و اثر لکه های خورشیدی بر آن صحبت می کنند فیزیک اقلیم را نمی توانند تشریح کنند
آقای قویدل می گویند بر مبنای پیشبینی های لکه های خورشیدی دوره های یخبندان داشته ایم و در حال نزدیک شدن به این دوران هستیم آیا این مساله را قبول دارید؟
وظیفه: بعد از دوره صنعتی شدن چندین بار لکه های خورشیدی را داشته ایم کسانی که می گویند این لکه ها در حال نزدیک کردن زمین به حالت سرمایش است فیزیک مساله را نمی توانند تشریح کنند، اینکه آیا لکه های خورشیدی سبب می شود، تشعشعات خورشیدی کمتری به زمین برسد. اساساً در ۵۰ سال قبل که دوره های ۱۱ ساله لکه های خورشیدی زمین هم وجود داشتند، با روند گرمایشی مواجه بوده ایم.
سال پایه اندازه گیری ها چه زمانی بوده است؟
قویدل: ۱۹۶۱ تا ۱۹۹۱ یک دوره ۳۰ ساله که غلط است.
وظیفه: میانگین سال هایی که به شدت ما در شرایط صنعتی شدن بودیم و دی اکسید کربن مبنای گرمایش قرار گرفته است. در گزارش های IPCC که هزاران دانشمند درباره آن اظهارنظر می کنند و مقالات مقبولی در مجلات دنیا از این اظهارات به چاپ رسیده است و این مورد تأیید شده است. تاکید من بر روی دیده بانی است، نمی توان مسائل علمی را حاشا کرد. کسی معتقد نیست تنها دی اکسید کربن زمین را گرم می کند، افزایش متان هم به علت افزایش جمعیت زمین بوده است. چندین ماهواره در مدار به طیف سنجی گازها مشغولند و می توان متوجه شد در کدام مناطق، دی اکسید کربن بیشتر است و کجا دیگر گازها افزایش یافته اند.
اگر همه چیز را سیاسی بدانیم پس باید دست روی دست بگذاریم و زمین را با همین بهم ریختگی رها کنیم
ما زمین را یکپارچه می بینیم بخش عمده ای در سطح زمین زیر لایه های شهرسازی است. مساله ما این است که در تغییرات آب و هوایی با عدم قطعیت مواجه ایم، ولی عدم قطعیت نباید سبب بی برنامگی شود. در عالم هواشناسی همین گونه است امکان دارد در پیشبینی های روزانه دقت اندازه گیری مدلها ۱۰۰ درصد نباشد اما این مسئله سبب نمی گردد که ما به پیشبینی نپردازیم. گاهی هم خطا دارد و امکان دارد خروجی مدلها با واقعیت فرق داشته باشد، این مساله در همه جای دنیا رایج است و بنابراین در هواشناسی به سمت پیشبینی های توده ای گرایش پیدا کرده ایم. ضمن اینکه عملکرد جو برای همه کشورها یکسان نیست سال جاری منطقه ای در شمال و مرکز گرفتار ترسالی ملموس شدند در حالیکه غرب کشور که سال قبل ترسایی استثنایی را تجربه کرده بود سال جاری به حد زیر نرمال بارش داشته است. در کشور ما ۵۰ سال داده از ایستگاه های که مطمئن هستیم درست اندازه گیری می شوند جمع آوری شده و نباید به آنها بی توجه باشیم اینکه از عدم قطعیت صحبت نماییم و تغییر اقلیم را به مسائل سیاسی ربط دهیم درست نیست اگر این طور باشد باید دست روی دست بگذاریم و زمین را با همین به هم ریختگی به حال خود رها نماییم.
قویدل: بخشی از دانش آب و هواشناسی مربوط به باستان شناسی است که اقلیم زمان های گذشته را بررسی می کند، این علم بسیار دقیق است نمونه ساده آن مربوط به حلقه های بوجود آمده در درختان کهنسال است که آثار دما و رطوبت در آنها مشخص است و بر خلاف داده های هواشناسی این داده ها خطا ندارند.
اگر توافق پاریس را بزنگاه فعالیتهای جهانی در زمینه تغییرات اقلیمی بدانیم، شرایط کشور ما چگونه خواهد بود؟
قویدل: در مساله توافقنامه پاریس باید بگویم، اگر مقرر است کار علمی صورت گیرد باید اقلیم شناسان وارد عمل شوند که کارشان بر روی تغییر اقلیم است، چون همه اقلیم شناسان در مبحث تغییر اقلیم تخصص ندارند و از دید علمی، هواشناسی کاملاً مقابل تغییر اقلیم است چون مسائل جوی کوتاه مدت را بررسی می کند در حالیکه مقیاس تغییر اقلیم بلندمدت است.
پس ازاین رو آمارهای پنجاه سال کافی نیست؟
وظیفه: نه کافی نیست. گاهی داده های ما به ۱۸۴ سال قبل باز می گردد آمار به ما دروغ نمی گوید ما می خواهیم از آمار و داده ها چیزی را استنباط نماییم.
قویدل: سردمداران مساله تغییر اقلیم در دنیا دانشمندان IPCC هستند در حالیکه گروهی به نام NIPCC وجود دارند که کاملاً نظر مخالف آنها را بیان می کنند، IPCC تحت لوای سازمان ملل متحد فعالیت می کند و می دانیم که هیچ گاه این سازمان های جهانی به نفع کشور ما توافق و تفاهمی نمی کنند. اگر نگاه انتقادی داشته باشیم باید بپرسیم چرا مدلها همیشه نشان می دهند که خاورمیانه با بیشترین میزان مخاطرات تغییر اقلیم مواجه می شود آیا این مساله تصادفی است؟ زمانی که با مدلهای GCM (ریزمقیاس نما) جهت بررسی تغییر اقلیمی کار می کردم و از طرفداران نظریه تغییر اقلیم بودم به این نتیجه رسیده ام که این مدلها در اصطلاح بلک باکس هستند یعنی ورودی و خروجی نامشخصی دارند و معلوم نیست بر سر داده ها در این مدلها چه آید.
علت اینکه ما نمی توانیم پیشبینی درستی داشته باشیم این است که در مقیاس های کلان به بررسی اوضاع نمی پردازیم می گویند دی اکسید کربن که وارد جو می شود سبب گرمایش زمین است سوال این است که آیا در آینده هم سبب گرمایش زمین می شود در حالیکه ما در جو چیزی به نام سینرژی داریم. ما سیستم اقلیمی و تمام عوامل مؤثر آنرا نمی شناسیم. آیا در مدلها انفجار هسته ای که این همه انرژی وارد جو می کند اندازه شدیدی شده است؟ در کنار این مسائل نظریه ای به نام «گایا» وجود دارد که می گوید سیستم اقلیمی کره زمین خود تنظیم است تا حدی ناملایمات را تحمل می کند و بعد از آن خود تنظیم می شود، برای مثال می توان سیل را مورد مثال قرار داد که به همین شکل اتفاق می افتد در واقع سیل به شکلی سیستم خودتنظیم زمین است هیچگاه در IPCC به این مباحث توجه نمی گردد.
جدیدترین نظریه هایی که مربوط به اثرات کیهانی بر اقلیم است تاکنون در این مجمع مطالعه نشده در حالیکه برای نتیجه گیری صحیح باید همه نظریات در مسائل علمی دخالت داده شود. ضمن اینکه در کشور ما کسانی درباره تغییر اقلیم اظهارنظر می کنند که در این حوزه تخصص ندارند و ما به این روش به نتیجه نمی رسیم. من معتقدم افزایش سطح دی اکسید کربن آنچنان بر دمای ایران تاثیر ندارد، این را بر مبنای فعالیتهای علمی ام می گویم. در رساله دکتری روی این مساله کار شده است. تاثیر لکه های خورشیدی شاید در هواشناسی مورد توجه قرار نگیرد اما یکی از شاخص های تغییرات آب و هوایی محسوب می شود؛ ضرورتی ندارد تحقیقات را که IPCC انجام دهد. مبنای تصمیم گیری در کشور خودمان قرار دهیم اگر دی اکسید کربن را عامل افزایش دمای ایران در نظر بگیریم، در بهترین حالت ۱۶ درصد تغییرات گرمایشی ما مربوط به آن است آن هم در ۸ ایستگاه، یعنی از میان ۳۲ ایستگاه، در ۲۴ ایستگاه هیچ همبستگی با دی اکسید کربن دیده نمی گردد.
منبع: kunefe.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب