تازه ترین آمار اختلالات روان در کشور
کونفه: نتایج آخرین پیمایش سلامت روان در کشور در سال ۱۴۰۱ و دوران کرونا، از آن حکایت می کند که حدود یک چهارم جمعیت کشور با حداقل یک اختلال روانپزشکی دست وپنجه نرم می کنند؛ آماری که نسبت به ۱۱ سال پیش افزایش ۱.۵ درصدی را نشان داده است و افسردگی نیز با شیوع ۱۳.۷ درصدی بازهم شایع ترین اختلال روان در ایران است.
علیرغم این آمار و ارقام، انگ اجتماعی بیماریهای روانی همچنان مانع بزرگی در راه رجوع افراد به روانپزشک و روانشناس است؛ بطوری که بخشی از بیماران به علت ترس از قضاوت اجتماعی از دریافت خدمات درمانی خودداری می کنند.
در کنار این چالش فرهنگی، نظام درمانی کشور نیز با کمبود جدی زیرساخت مواجه است؛ بگفته دکتر محمدرضا شالبافان - مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، ایران تنها حدود ۱۱ هزار تخت روانپزشکی دارد، در صورتیکه نیاز به دست کم دو برابر این ظرفیت احساس می شود. خیلی از استان ها نیز فقط یک یا دو بخش روانپزشکی دارند و بیماران برای بستری ناچارند مدت ها در انتظار بمانند.
کارشناسان تأکید می کنند که رفع انگ اجتماعی و افزایش ظرفیت تخت های روانپزشکی، دو پیش شرط اساسی برای بهبود وضعیت بیماران سلامت روان در کشور به شمار می آید.
در همین راستا، بخش نخست گفتگوی تفصیلی با دکتر محمدرضا شالبافان - مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در رابطه با نتایج آخرین پیمایش ملی سلامت روان در کشور را به گفت و گو نشستیم که به دنبال می خوانید:
جدیدترین پیمایش سلامت روان در ایران
دکتر محمدرضا شالبافان در تشریح پیمایش های سلامت روان در ایران اظهار داشت: نظام های بهداشتی سرتاسر دنیا، وضعیت سلامت جامعه را بصورت دوره ای رصد می کنند تا برمبنای نتایج به دست آمده نسبت به برنامه ریزی ها و اولویت بندی اقدام نمایند. مدت ها است که سلامت روان جزو اولویت های سیستم بهداشتی و درمانی کشور بشمار می رود و رصدها و مطالعات گوناگونی در رابطه با سلامت روان ایرانیان از اواسط دهه ۷۰ انجام شده است.
این روانپزشک در مورد آخرین پیمایش سلامت روان در کشور اظهار داشت: «موسسه ملی تحقیقات سلامت» به رهبری دکتر آفرین رحیم موقر، آخرین پیمایش سلامت روان را در سال ۱۴۰۱ انجام داد و نتایج این مطالعه در اواخر سال قبل منتشر گردید. یکی از تحلیل های اصلی در رابطه با پیمایش سلامت روان ۱۴۰۱ اینست که همچنان کووید_۱۹ در کشور وجود داشته و این بیماری می تواند بخشی از داده های این پیمایش را تحت الشعاع قرار دهد. قبل از پیمایش سال ۱۴۰۱، دکتر احمدعلی نوربالا تفتی به همراه تیم تحقیقاتی خود، مطالعه ای در سال ۱۳۹۹ انجام دادند که داده های این مطالعه نیز انتشار یافته است.
او در رابطه با چگونگی جمع آوری اطلاعات پیمایش های سلامت روان سالهای ۱۴۰۱ و ۱۳۹۹ توضیح داد: نحوه جمع آوری اطلاعات در این مطالعه ها یکسان نیست؛ بطور مثال، اطلاعات پیمایش ۱۴۰۱ با مصاحبه جمع آوری شده و مصاحبه کنندگان این مطالعه روان شناسان بودند. باوجود این که نحوه جمع آوری اطلاعات این مطالعه ها متفاوت می باشد، نتایج تا حدودی یکسان است اما با این وجود تفاوت هایی نیز دارند.
آمار حدود ۲۵ درصدی اختلالات روان در کشور
افزایش ۱.۵ درصدی این اختلالات در بازه ۱۱ ساله
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در رابطه با وضعیت بیماریهای روان در بین ایرانی ها با عنایت به نتایج آخرین پیمایش ملی اظهار داشت: بررسی مقابله ای نتایج اولین و دومین پیمایش سلامت روان در دهه گذشته بیان کننده است که شیوع اختلالات سلامت روان در ایران بالا رفته است. بخشی از افزایش اختلالات روان را شاید بتوان این گونه تفسیر کرد که میزان آشنایی مردم با بیماریهای روانپزشکی بالا رفته و بنابراین همکاری بیشتری با محققان دارند و داده ها واقعی تر شده است. نتایج پیمایش سال ۱۳۹۰ بیان کننده اینست که ۲۳.۶ درصد از ایرانی ها به حداقل یک اختلال روانپزشکی مبتلا هستند و این در صورتی است میزان ابتلای ایرانی ها به حداقل یک اختلال روانپزشکی به ۲۵.۱ درصد در پیمایش ۱۴۰۱ رسیده است. میزان مبتلا شدن به اختلالات روان طی بازه زمانی ۱۱ ساله حد فاصل پیمایش اول و دوم به میزان ۱.۵ درصد بالا رفته که از لزوم توجه به سلامت روان حکایت می کند. همچنین نتایج مطالعه دکتر نوربالا تفتی و تیم ایشان که در سال ۹۹ انجام شده، بیان کننده اینست که میزان ابتلای ایرانی ها به اختلالات روان حدود ۲۹ درصد است.
نقش بحران های اجتماعی بر سلامت روان
این روانپزشک در رابطه با نقش عوامل اجتماعی و اقتصادی در شیوع اختلالات روانپزشکی اظهار داشت: اگر پیمایش سلامت روان را همین امروز انجام دهیم، امکان دارد با نتایج متفاوتی مواجه شویم. بحران هایی مانند پاندمی ویروس کرونا، نتایج پیمایش سال ۱۴۰۱ را تحت الشعاع قرار داد و در اینروزها نیز جامعه با بحران هایی مواجه می باشد که می تواند سلامت روان جامعه را مخدوش کند و سبب بروز مشکلاتی برای سیستم های بهداشتی_درمانی و مردم شود.
افسردگی شایع ترین اختلال با شیوع ۱۳.۷ درصد
او در رابطه با شایع ترین اختلالات سلامت روان در بین ایرانیان اظهار داشت: افسردگی، با ۱۳.۷ درصد، شایع ترین اختلال سلامت روان در جامعه است و بدین سبب در صدر اختلالات روانپزشکی قرار دارد. میزان شیوع دسته اختلالات خلقی نیز ۱۶ درصد است که شامل افسردگی، انواع اختلالات دوقطبی و سایر اختلالات خلقی می شود. همینطور مجموع اختلالات اضطرابی که شامل مواردی مانند اختلال پانیک، اضطراب منتشر و... می شود، ۱۳.۷ درصد است.
رشد ناچیز اختلالات روان در پیمایش دوم
کاهش شیوع اختلال وسواسی جبری
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تکیه بر این که نتایج پیمایش سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۱ تفاوت چندانی ندارد، خاطرنشان کرد: بررسی ها بیان کننده اینست که میزان اختلال خلقی نسبت به پیمایش نخست اندکی کم شده اما افسردگی، اندکی بالا رفته است. نتایج اختلال «وسواسی_جبری» نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ به نحوی که میزان شیوع این اختلال در پیمایش سال ۱۳۹۰ بسیار بالا بود و حدود ۵.۱ گزارش شده بود و این در حالیست که میزان شیوع این اختلال حدود ۳.۴ درصد در آخرین پیمایش بیان شده که به آمارهای جهانی نزدیک است. کاهش اختلال وسواسی_جبری می تواند با تحلیل های گوناگونی همراه باشد. تحلیل اصلی این مورد می تواند در ارتباط با سبک زندگی انسان ها در دوران پاندمی کرونا باشد. رفتارهایی که قبل از پاندمی کرونا وسواس به حساب می آمدند در دوران پاندمی این بیماری اختلال به حساب نیامده و سبب کاهش میزان شیوع به اختلال وسواسی_جبری شده است.
شالبافان با اشاره به اینکه شاخصهای جدیدی در مطالعه ۱۴۰۱ در کانون توجه قرار گرفته، خاطرنشان کرد: میزان رفتن به روان شناسان و روانپزشکان از شاخصهای پیمایش سال ۱۴۰۱ است و شاخصی پرارزش بشمار می رود. این شاخص در پیمایش پیشین لحاظ نشده بود. با عنایت به این که شاخص میزان رفتن به روانشناس یا روانپزشکان در پیمایش سال ۱۳۹۰ در کانون توجه قرار نگرفته، ملاکی برای ارزیابی و بررسی مقابله ای این مورد وجود ندارد.
زنان بیش از مردان در معرض افسردگی و اضطراب
او در رابطه با نقش «جنسیت» در مبتلا شدن به اختلالات روانپزشکی توضیح داد: جنسیت، موضوعی بسیار مهم در ارتباط با اختلالات سلامت روان بشمار می رود و اختلال روان در تمام دنیا تحت الشعاع مولفه جنسیت است. بطور مثال، میزان ابتلای زنان نسبت به مردان در بین جمعیت بزرگسال به اضطراب و افسردگی بیشتر است؛ به نحوی که میزان ابتلای بیشتر زنان به افسردگی در پیمایش سال ۱۴۰۱ به وضوح مشهود است. همینطور نتایج مطالعه سال ۱۴۰۱ مانند تمام مطالعات جهانی در حوزه سلامت روان بیان می کند که میزان مصرف مواد مخدر، الکل و دخانیات در مردان نسبت به زنان بیشتر است.
این روانپزشک با اشاره به اینکه البته مولفه جنسیت در تمام اختلالات نقش ندارد، خاطرنشان کرد: در مورد اسکیزوفرنیا که جزو اختلالات شدید روانپزشکی به حساب می آید، مولفه جنسیت چندان اثرگذار نیست و تفاوت چندانی میان زنان و مردان وجود ندارد.
تمایل بیشتر زنان نسبت به مردان برای مداخلات درمانی
وی در رابطه با نقش مولفه جنسیت در ارتباط با اقدامات درمانی اظهار داشت: نتایج پیمایش سلامت روان سال ۱۴۰۱ نشان میدهد که زنان نسبت مردان به مداخلات درمانی نگرش مثبت تر و تمایل بیشتری برای درمان دارند. اقبال بیشتر زنان به امور درمانی با عنایت به فرهنگ جامعه ایرانی قابل تحلیل است و موضوعی معنادار برای نظام بهداشتی کشور در امتداد برنامه ریزی ها بشمار می رود. بطور قطع، مردان مانند زنان به اقدامات مداخله ای برای درمان اختلالات روانپزشکی نیاز دارند اما با عنایت به اقبال کمتر آنها نسبت به زنان، باید برنامه های ویژه ای برای این گروه جنسی درنظر گرفت.
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در ارتباط با خودکشی توضیح داد: آمار و ارقام بیان کننده اینست که مبادرت به خودکشی منجر به مرگ در بین مردان در تمام کشورهای جهان بالاتر است. باآنکه میزان خودکشی منجر به مرگ مردان نسبت به زنان بیشتر است اما نتایج مطالعات جهانی نشان میدهد که زنان مبادرت به خودکشی بیشتری نسبت به مردان دارند.
وضعیت رفتن به مراکز درمانی برای خدمات سلامت روان
این روانپزشک در رابطه با میزان رفتن به مراکز درمانی برای دریافت خدمات درمانی بیان کرد: نتایج پیمایش سلامت روان سال ۱۴۰۱ نشان میدهد ۳۴ درصد مبتلایان برای دریافت خدمات درمانی تمایل ندارند و ۶۶ درصد دیگر برای دریافت خدمات تمایل دارند. باآنکه بر این باور هستم که میزان تمایل ۶۶ درصدی برای دریافت خدمات روان درمانی نسبت به نتایج سایر کشورهای همسایه یک عدد مناسب قلمداد می شود اما افرادی که تمایلی برای دریافت خدمات سلامت روان ندارند، باید بطور جدی در کانون توجه قرار گیرند. وزارت بهداشت قصد دارد که پوشش خدمات سلامت روان حداکثری باشد.
وضعیت پراکندگی جغرافیایی اختلالات روان پزشکی
وی در رابطه با پراکندگی جغرافیایی اختلالات روان اظهار داشت: نتایج پیمایش روان سال ۱۴۰۱شاید برای جمع بندی وضعیت پراکندگی جغرافیایی اختلالات روان پزشکی از منظر علمی چندان کافی نباشد. مطالعات گذشته به پراکندگی جغرافیایی اختلالات روانپزشکی ورود کرده اند. شرایط استان تهران از نظر اختلاات روان پزشکی مناسب نمی باشد و این مورد در مطالعه دکتر نوربالا تفتی نیز گزارش شده است و سبب نگرانی است. در مجموع نمی توان اظهار داشت که شرایط یک استان خیلی خوب است و یک استان بسیار بد است و باید فقط به آن استان خاص توجه کرد.
انگ اجتماعی، بیماران روان را از درمان دور نگه می دارد
شالبافان با اشاره به اینکه عوامل مختلفی می تواند سبب کاهش رجوع برای دریافت خدمات در رابطه با سلامت روان باشد، توضیح داد: متاسفانه بیماریها و اختلالات روانپزشکی در کشور ما مانند جوامع دیگر با انگ هم راه است که این مورد سبب کاهش رجوع مردم به مراکز درمانی می شود. شاهد کاربرد برخی اصطلاحات در گفت وگوهای روزانه هستیم که به انگ زنی اختلالات روانپزشکی دامن می زند. شرایط جامعه به نحوی است که انتساب یک بیماری روانپزشکی به افراد، توهین و تحقیر شمرده می شود. بر همین مبنا خیلی از افرادی که اختلالات روانپزشکی دارند به روانشناس و روانپزشک رجوع نمی کنند؛ چونکه تصور می کنند روانپزشکان و روانشناس برای دیوانگان هستند و بنابراین خویش را دارای مشکل و اختلال نمی دانند.
نقش سواد سلامت و میزان رفتن به مراکز درمانی
او با اشاره به اینکه مواجهه مردم با بیماریهای روانپزشکی ریشه در سواد سلامت روان جامعه نیز دارد، خاطرنشان کرد: بطور قطع، رسانه ها می توانند نقش موثری در آشنایی مردم با اختلالات روانپزشکی داشته باشند. ورود رسانه ها به سلامت روان سبب می شود که جامعه این مورد را جدی قلمداد کند. باآنکه نقش رسانه ها در آشنایی مردم با بیماریهای سلامت روان مهم می باشد، اما اطلاع رسانی اشتباه یا انتساب یک مبحث اخلاقی یا مذهبی به مسایل سلامت روان سبب می شود که مردم از رجوع برای دریافت خدمات سلامت روان اجتناب کنند.
ضرورت نگاه درست رسانه به اختلالات روان پزشکی
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت افزود: رسانه های تصویری مانند سینما و تلویزیون می توانند به خوبی آموزنده باشند و چهره بیمار، روانشناس و روانپزشکان را واقع بینانه و مسئولانه به تصویر کشند. رسانه های تصویری همانطور که می توانند چهره مسایل حوزه روانپزشکی را واقع بینانه نشان دهند، از جانب دیگر می توانند نگاهی غیرواقع بینانه و با هجو به این حوزه داشته باشند تا مخاطب آنها از فضای روان درمانی دورتر و دورتر شود.
لزوم عرضه خدمات روان پزشکی با حداقل قیمت
استقرار روانشناسان در مراکز جامع سلامت
وی در رابطه با نقش تعرفه های روانپزشکی برای رجوع مردم بمنظور دریافت خدمات روان درمانی توضیح داد: خدمات ویزیت روانپزشکی و روان درمانی که خدمات پایه سلامت جامعه محسوب می شوند، باید با حداقل قیمت در اختیار حداکثر جامعه قرار گیرد. وزارت بهداشت در امتداد عرضه خدمات با قیمت حداقلی برای بیشتر جامعه نسبت به عرضه خدمات روان درمانی در مراکز جامع سلامت از ۱۰ سال قبل اقدام نموده است. روانشناس ها در مراکز جامع سلامت مستقر هستند و پوشش خدمات روان درمانی در استانهای کشور درحال گسترش است. وزارت بهداشت برنامه ریزی نموده است که برای حداقل هر ۲۰هزار نفر یک روانشناس در مراکز جامع سلامت مستقر باشد و درحال نزدیک شدن به این هدف هستیم.
ارائه خدمات سلامت روان در مراکز «سراج»
وی در رابطه با راه اندازی مراکز سلامت روانی_اجتماعی (سراج) در نظام بهداشتی اظهار داشت: این مراکز طی سالهای گذاشته طراحی و احدث شده و ۱۰۲ مرکز سراج در کشور به عرضه خدمات می پردازند. اگر یک فرد به مراکز جامع سلامت رجوع کرد و به خدمات تخصصی تر نیاز داشت به مراکز سراج ارجاع داده می شود که روانپزشک، مددکار و روانشناس در آن مستقر است. خدمات روان درمانی که در مراکز جامع سلامت عرضه می شود، مانند خدمات سلامت عمومی نظیر واکسیناسیون هستند که بصورت مجانی عرضه می شود.
ضرورت افزایش پوشش بیمه ای خدمات سلامت روان
خدمات در قسمت دولتی گران نیست
شالبافان درباره ی قیمت خدمات روانپزشکی توضیح داد: خدمات روانپزشکی تخصصی که بیمارستان ها و کلینیک های روانپزشکی دولتی عرضه می شوند، خدمات گرانی به حساب نمی آیند. من بر این باور هستم که پوشش بیمه ای خدمات روان درمانی از منظر حجم باید افزایش یابد؛ چونکه پوشش بیمه ای خدمات روانپزشکی به نحوی است که خیلی از افراد جامعه نمی توانند خدمات روان درمانی را در بیمارستان های دولتی دریافت نمایند.
وی در رابطه با لزوم پوشش بیمه ای خدمات روان درمانی توضیح داد: باآنکه ویزیت روانپزشکان و اغلب داروهای پزشکی مشمول خدمات بیمه ای می شود اما تمام افراد جامعه از توانایی دسترسی به خدمات روان درمانی با پوشش بیمه ای کنونی برخودار نیستند. عدم دسترسی به خدمات روانپزشکی برای تمام افراد جامعه، مهر تاییدی بر لزوم گسترش چتر بیمه ای است.
تخت های روانپزشکی کشور نصف نیاز واقعی
او با اشاره به اینکه پاسخگویی در حوزه خدمات سلامت روان باید گسترش یابد، خاطرنشان کرد: تعداد تخت های بیمارستان ها و تخت های روانپزشکی باید گسترش یابد. بررسی ها بیان کننده اینست که تقریباً به ۲ برابر ظرفیت کنونی تخت های روان پزشکی خود در مقایسه با کشورهای پیشرفته نیاز داریم. باآنکه دولت وظیفه دارد که خدمات درمانی خویش را با بهترین کیفیت، کم ترین هزینه و بیشترین پوشش بیمه ای عرضه نماید اما در شرایطی که با کمبود عرضه خدمات حوزه روانپزشکی مواجه هستیم، باید از بخش خصوصی حمایت نماییم.
ضرورت استفاده از بخش خصوصی در ارائه خدمات روانپزشکی
مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت اظهار داشت: هنگامی که نمی توانیم خدمات روانپزشکی دولتی را برای تمام جمعیت عرضه دهیم و همینطور به علت این که بخشی از جامعه ترجیح می دهند خدمات روانپزشکی را در قسمت خصوصی دریافت نمایند، باید در راه حمایت و کمک گرفتن از ظرفیت بخش خصوصی گام برداریم. کمک گرفتن از ظرفیت بخش خصوصی باید با نظارت دقیق، تعرفه گذاری مناسب و نظارت بر تعرفه ها صورت گیرد. بطور قطع، پوشش بیمه ای باید بسیار گسترده تر از شرایط کنونی باشد.
تعرفه های پایین پزشکی در ایران در مقایسه با دنیا
شالبافان در رابطه با وضعیت تعرفه های پزشکی در کشور اظهار داشت: تعرفه های پزشکی کشور در تمام حوزه ها در مقایسه با کشورهای منطقه و سایر کشورهای جهان پایین است. افزایش تعرفه ها نباید به مفهوم افزایش پرداخت از جیب مردم باشد، بلکه انتظار می رود هزینه های افزایش تعرفه ها از محل منابع عمومی و اعتباری که در اختیار سیستم های دولتی قرار می گیرد، تامین گردد تا مردم بدون فشار بار اضافی نسبت به درمان اقدام نمایند و درآمد درمانگران نیز درآمد مناسبی نسبت به منطقه و سایر کشورهای جهان داشته باشند.
۱۱هزار تخت روان پزشکی در کشور
این روانپزشک در رابطه با تعداد تخت های حوزه بیماریهای روانپزشکی توضیح داد: تعداد تخت های بیمارستانی حوزه بیماریهای روانپزشکی حدود ۱۱ هزار تخت است و این در حالیست که کشورهای پیشرفته مانند انگلستان که جمعیت کمتری نسبت به ایران دارند، تخت های روانپزشکی بیشتری در حدود دو برابر دارند. بازهم تأکید می کنم که میزان تخت های روانپزشکی کشور باید افزایش یابد. هنگامی که به بیمارستان های روانپزشکی رجوع می نماییم، اغلب تخت ها اشغال است و برای بستری شدن باید مدت ها در انتظار به سر برد. افرادی که برای دریافت خدمات بستری روانپزشکی به شهر تهران که دارای چند بیمارستان روان پزشکی است رجوع می کنند، باید مدت طولانی در انتظار باشند و این وضعیت در دیگر استانهای کشور گاهی بمراتب بدتر است.
لزوم اختصاص ۱۰ درصد تخت های بیمارستانی به خدمات روانپزشکی
وی افزود: سیاست وزارت بهداشت مانند خیلی از کشورهای جهان با عنایت به ارتباط تنگاتنگ بیماریهای روانپزشکی با بیماریهای جسمی و همینطور کاهش انگ بیماریهای روانپزشکی اینست که توسعه تخت های بیمارستانی در بیمارستان های عمومی صورت گیرد. منظور از توسعه بیمارستان های روانپزشکی در بیمارستان های عمومی اینست که همانطور که یک بخش جراحی برای یک بیمارستان درنظر گرفته می شود، برخی از تخت های آن بیمارستان برای بیماریهای روانپزشکی درنظر گرفته شود. بر طبق ابلاغیه وزارت بهداشت، ۱۰ درصد تخت های بیمارستانی باید به تخت های روانپزشکی اختصاص داده شود اما متاسفانه این مورد در خیلی از بیمارستان ها اجرا نشده است. بطور مثال، برخی استانهای کشور از تخت های روانپزشکی محروم هستند و تعداد تخت های این حوزه در اکثر استانهای کشور محدود است.
اغلب استانهای کشور فقط یک یا دو بخش روانپزشکی دارند
شالبافان با اشاره به اینکه اغلب استانهای کشور فقط یک یا دو بخش روانپزشکی دارند، توضیح داد: تعداد تخت های روانپزشکی سبب شده که خانواده های بیماران روانپزشکی با مشکلاتی مواجه شوند و فرآیند بستری بیماران به کاری سخت تبدیل گردد. خوشبختانه، تعداد روانپزشکان کشور مناسب می باشد و حدود ۳هزار روانپزشک در کل کشور به عرضه خدمات می پردازند.
وی به تعداد روانپزشکان فعال در کشور اشاره نمود و اظهار داشت: آمار کادر درمان به آسانی محاسبه نمی شود؛ چونکه این احتمال وجود دارد که برخی از فارغ التحصیلان در کشور حضور نداشته باشند. تعداد کنونی روانپزشکان کشور در مقایسه با کشورهای هم سطح کشور ما عدد قابل توجهی شمرده می شود. باآنکه تعداد روانپزشکان کشور قابل توجه است اما در زمینه توزیع نیروی انسانی با مشکل مواجه هستیم. اغلب روانپزشکان در پایتخت، شهر های بزرگ و مراکز استانهای اصلی کشور مستقر شده اند و این در حالیست که خیلی از شهرستان های کشور از روانپزشکان به میزان کافی برخوردار نیستند. توزیع نیروی انسانی به نحو مناسب جزو وظایف دولت می باشد که با توزیع نیروهایی که در اختیار دارد، دسترسی به روانپزشکان به آسانی فراهم باشد. همینطور زیرساخت هایی مانند مراکز سراج یا بیمارستان ها در مناطق کمتر برخوردار نیز می تواند به ماندگاری روانپزشکان کمک نماید.
منبع: ایسنا
منبع: kunefe.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب