ادامه پیك ششم تا اردیبهشت؛
آیا امیکرون واکسن گریز است؟
پیک ششم کرونا به شکل بی سابقه ای خیلی از مردم را به امیکرون مبتلا کرد، حتی واکسن زده ها نیز در امان نماندند، خبر بد این است که احیانا واکسن های موجود اثربخشی کمتری روی سویه جدید کرونا دارند اما خبر خوب این است که همین واکسن ها تا حد زیادی جلوی مرگ ناشی از امیکرون را می گیرند.
جهان همچون ایران در گذر از سویه های مختلف کرونا از دوسال پیش، حالا در پیک ششم با امیکرون درحال مبارزه است. ویروس جهش یافته ای که با ۵۴ نوع جهش مختلف جهانگیر شده است.
نشانه های پیک ششم از اواخر دی ماه امسال آشکار شد و رفته رفته تعداد زیادی از مردم به این ویروس گرفتار شدند، بیماری که میزان سرایت و انتقال آن، بیش از سویه های قبلی همچون دلتاست و بااینکه احیانا میزان مرگ آوری کمتری دارد اما به دلیل تعداد بالای مبتلایان، تعداد جانباختگان این سویه جدید نیز کم نخواهد بود.
ایران نیز بعد از عبور از پنج پیک کرونا که شدیدترین آن با سویه دلتا در تابستان امسال رقم خورد و رکورد مرگ های روزانه را به حدود ۷۰۰ نفر رساند به دلیل گسترش واکسیناسیون از شهریور امسال که پس از سرعت گرفتن واردات واکسن به نتیجه رسید، حالا در نیمه دوم زمستان درگیر سویه جدید امیکرون شده است، بیماری که بیش از ۹۰ درصد مبتلایان آن با نشانه های خفیف و استراحت و درمان خانگی پس از ۵ تا ۱۰ روز بهبود پیدا می کنند.
وزارت بهداشت برای مقابله با این پیک جدید تمرکز اصلی را بر تبلیغ و سفارش به تزریق دز سوم واکسن گذاشته است و از مردم خواسته است هر چه زودتر برای تزریق دز سوم مراجعه کنند اما از یک طرف استقبال مردم برای تزریق دز سوم کم شده است و از جانب دیگر تعداد قابل توجهی از واکسن زده ها به امیکرون مبتلا شده اند. مسئولان وزارت بهداشت می گویند، تاثیر اصلی واکسن کرونا پیشگیری از بستری و مرگ است و تزریق واکسن جلوی مبتلاشدن را نمی گیرد، سخنی که بیش از همه به مذاق واکسن گریزان خوش آمده است. واقعیت چیست؟ واکسن های موجود تا چه اندازه جلوی ابتلا، بستری و مرگ را می گیرند و چرا آمار دقیقی از اثربخشی واکسن ها بر سویه امیکرون منتشر نمی گردد و آیا تولید واکسن موثر بر امیکرون بموقع به ثمر می رسد یا نوشداروی پس از مرگ سهراب می شود.
آمارهای وزارت بهداشت درباره موارد مرگ و مبتلاشدن به کرونا نیز چندان پاسخگوی سئوالات نیست. میزان واقعی مبتلایان را نشان نمی دهد. میزان مبتلایان از یک نظم منطقی برخوردار نیست و در ایام مختلف افزایش و کاهش آمار را نشان داده است که با نمودار زنگوله ای پیک های کرونا تطابق ندارد، میزان مرگ هم بطور مستمر کم و زیاد می شود.
واکسن ها میزان مرگ امیکرون را کم کردند
«دکتر پیام طبرسی» متخصص بیماری های عفونی در گفت و گو با پژوهشگر ایرنا می گوید: قرار نیست واکسن جلوی مبتلاشدن به بیماری کووید۱۹ را بگیرد. واکسن جلوی شدت بیماری و مرگ و میر را می گیرد و این کار را انجام می دهد. کسانی که واکسن زده اند، خیلی به ندرت در بیمارستان بستری می شوند و موارد مرگ و میر پس از واکسیناسیون خیلی کم است. البته در سالمندان و افرادی که بیماری مزمن و صعب العلاج دارند، حتی پس از تزریق سه دز واکسن باز هم مواردی از مرگ و میر مشاهده می شود که تا حدی طبیعی است. هیچ کس
تزریق واکسن حدود ۸۰ تا ۸۸ درصد توانسته، جلوی بستری و مرگ و میر کرونا را بگیرد. شواهد این ادعا در بخش های بیمارستانی و آی سی یوها نیز کاملا مشهود است و بیشتر کسانی که در بخش های بیمارستانی بستری هستند؛دچار نقص سیستم ایمنی هستند یا اصلا واکسن نزده اند یا ناقص واکسن زده اند و هر سه دز واکسن را نزده اند. نگفته واکسن جلوی مبتلاشدن به بیماری کووید۱۹ را می گیرد، بلکه جلوی شدت بیماری و مرگ و میر را می گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود این که بیشتر کودکان واکسن نزده اند باز هم در پیک امیکرون نسبت به بزرگسالان واکسن زده به بیماری شدیدتر مبتلا نمی شوند، توضیح می دهد: بطور کلی کودکان نسبت به بزرگسالان به نوع خفیف تر بیماری کووید۱۹ مبتلا می شوند و از این نظر نمی توان کودکان و بزرگسالان را با هم مقایسه کرد. شرایط فیزیولوژیک و ایمونولوژیک کودکان طوری است که بطور کلی کمتر درگیر بیماری کرونا می شوند و اگر هم مبتلا شوند، بیماری در آنها خفیف تر است.
متخصص بیماری های عفونی ادامه می دهد: شواهد نشان می دهد، موارد بستری بزرگسالانی که واکسن زده اند و بیماری زمینه ای هم ندارند در پیک امیکرون خیلی کم است اما در جوانانی که واکسن نزده اند و بیماری زمینه ای هم ندارند، موارد زیادی بستری ناشی از مبتلاشدن به امیکرون در بیمارستانها مشاهده می شود. ازاین رو واکسن تا حد زیادی جلوی ابتلای شدید و بستری را می گیرد و کسانی که واکسن زده اند حتی اگر به امیکرون مبتلا شوند، به بیماری شدید مبتلا نمی شوند اما در افرادی که سن بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند، امکان دارد واکسن جلوی شدت بیماری را نگیرد و باز هم در مقایسه با کسانی که واکسن نزده اند، مقاومت بیشتری در مقابل سویه امیکرون دارند.
دکتر طبرسی می گوید: میزان اثربخشی واکسن ها برای پیشگیری از مبتلاشدن به کرونا امکان دارد حتی ۲۰ درصد هم نباشد اما واکسن ها بین ۸۰ تا ۹۰ درصد جلوی بستری ناشی از کرونا و مرگ و میر آنرا می گیرند. مقایسه آمار وضعیت مبتلاشدن و مرگ و میر کرونا در پیک امیکرون با پیک دلتا نیز این مورد را ثابت می کند، در پیک قبلی روزانه ۴۰ هزار نفر مبتلا و بطور متوسط ۵۰۰ نفر مرگ در روز را تجربه کردیم اما در پیک امیکرون تعداد موارد ابتلای روزانه در حدود ۲۰ هزار نفر و میزان مرگ بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر در روز است، کاهش موارد بستری و مرگ مرهون گسترش واکسیناسیون است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا کاهش موارد مرگ به دلیل کاهش کشندگی و مرگ آوری امیکرون نسبت به دلتا نیست، می افزاید: میزان کشندگی و مرگ آوری امیکرون در میان افراد واکسن نزده بیشتر از افراد واکسن زده است. اگر واکسیناسیون کرونا را در ماههای گذشته گسترش نمی دادیم، در پیک امیکرون هم با موارد بسیار بیشتر بستری و مرگ و میر مواجه می شدیم.
متخصص عفونی ضمن اشاره به میزان بالاتر سرایت پذیری امیکرون نسبت به سویه های قبلی کرونا می گوید: در هر صورت میزان سرایت امیکرون بیشتر از سویه های قبلی است و حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد مبتلاشدن به این ویروس بدون علامت است. عده زیادی از مردم احیانا در یک ماه گذشته به امیکرون مبتلا شده و حتی خودشان هم متوجه نشده اند و در هر صورت این حرف درستی است که میزان مبتلاشدن به سویه امیکرون خیلی بیشتر از سویه های قبلی است اما به دلیل افزایش واکسیناسیون و این که عده زیادی به سویه های قبلی مبتلا شده اند، امیدواریم که میزان مرگ و میر امیکرون به حد سویه های قبلی نرسد.
دکتر طبرسی می افزاید: تمام تلاش سیستم باید این باشد که افراد در معرض خطر یعنی کسانی که بیماری زمینه ای دارند، مثل مبتلایان به سرطان، دیابت، فشار خون، افرادی که شیمی درمانی می کنند و مانند آنها، به امیکرون مبتلا نشوند برای اینکه این افراد کسانی هستند که امکان دارد به نوع شدید بیماری مبتلا و بستری شوند.
وی می گوید: در مجموع میزان مبتلایان به امیکرون که بستری می شوند خیلی کمتر از سویه های قبلی است و از کمتر از یک درصد تا ۱.۵ درصد گفته شده است. حدود ۹۹ درصد مبتلایان به امیکرون خود به خود خوب می شوند اما چون میزان مبتلاشدن خیلی زیاد است همان یک درصد افرادی که بستری می شوند، هم زیاد است.
متخصص عفونی بیمارستان مسیح دانشوری می افزاید: شواهد نشان داده است تا احیانا حدود دو هفته آینده به قله پیک امیکرون می رسیم. می توان پیش بینی نمود تا اختتام پیک امیکرون حدود ۶۰ تا ۷۰درصد افراد جامعه به این سویه جدید مبتلا می شوند.
اوایل اردیبهشت ۱۴۰۱ از پیک امیکرون عبور می کنیم
دکتر حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته ی علمی ستاد ملی کرونا درباره وضعیت ایران در پیک امیکرون به پژوهشگر ایرنا می گوید: در پیک امیکرون حدودا کل کشور به رنگ قرمز درآمد. البته این وضعیت را در ستاد ملی کرونا پیش بینی می کردیم. شروع پیک از اوایل بهمن بود. پیش بینی می شود در نیمه اول اسفند به قله پیک برسیم. پیش بینی متخصصان اپیدمیولوژی این است که بین دو تا چهار هفته امکان دارد در قله پیک بمانیم و از اوایل فروردین سال آینده وارد سیر نزولی پیک امیکرون می شویم و پس از حدود چهار هفته در اوایل اردیبهشت به وضعیت عادی برسیم و از پیک ششم کرونا خارج شویم.
وی می افزاید: پیش بینی ها این است که در قله پیک امیکرون میزان مرگ ها به حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر در روز برسد. پیش بینی های قبلی این بود که در قله پیک ششم به حدود ۲۰۰ مرگ در روز برسیم اما بعدا شواهد نشان داد که این میزان بیشتر است اما به ۳۰۰ نفر نمی رسد. نمودار پیش بینی پیک امیکرون برمبنای تجربه اروپا و آمریکاست و به نظر می آید مدل پیک امیکرون در ایران شبیه کشورهای دیگر باشد.
دبیر کمیته ی علمی ستاد ملی کرونا ادامه می دهد: میزان سرایت امیکرون حدود سه برابر سویه دلتای کروناست و قدرت سرایت آن بالاتر است و به همین علت افراد خیلی بیشتری نسبت به پیک قبلی با سویه دلتا به بیماری گرفتار می شوند اما به دلیل واکسیناسیون انجام شده و ایمنی که بر اثر ابتلای تعداد زیادی از مردم در پیک های قبلی بوجود آمده با وجود جهش های گوناگون و بیش از ۵۴ جهش ویروس کرونا در سویه امیکرون که ۳۲ جهش آن فقط در اسپایک پروتئین یعنی قسمتی از ویروس که می تواند وارد سلول بشود باز میزان شدت بیماری در مبتلایان کمتر است. جهش ویروس کرونا در سویه امیکرون سبب شده میزان سرایت و نفوذ ویروس به سلولهای بدن افزایش پیدا کند اما گرفتاری ریه، شدت بیماری و بستری شدن بیماران نسبت به سویه دلتا کمتر است.
وی می گوید: حدود ۸۰ درصد مبتلایان به امیکرون با علائم خفیف درگیر می شوند و بیشتر افرادی که به بیمارستان می آیند کسانی هستند که یا سن بالا دارند یا به دلیل بیماری زمینه ای مثل سرطان، نقص سیستم ایمنی دارند یا واکسن نزده اند یا افرادی هستند که پیوند عضو داشته اند و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند یا افراد و بچه های سنین پایین هستند که واکسن نزده اند و در سویه های قبلی به کرونا مبتلا نشده اند.
اگر بخواهیم حالا برای تولید واکسن جدید موثر بر امیکرون اقدام نماییم، زمان کافی نداریم. البته دو شرکت واکسن ساز داخلی اقدامات لازم برای تولید واکسن موثر بر امیکرون را آغاز کرده اند و دنبال مجوز هستند تا فازهای بالینی را انجام دهند اما رسیدن آنها به نتیجه حداقل دو ماه زمان می برد.
دکتر جماعتی می افزاید: شواهد نشان داده است حدود ۲۰ درصد مبتلایان به امیکرون در ایران در سنین پایین زیر ۱۲ سال بوده اند. در بعضی کشورها مثل آمریکا تعداد مبتلایان این گروه سنی تا ۳۵ درصد هم گفته شده است. در سویه های قبلی چون میزان درگیری کودکان کمتر بود، واکسیناسیون کودکان انجام نشد و این مسئله در ابتلای بیشتر کودکان به امیکرون در کشور موثر است.
کاهش ۵۰ درصدی مرگ کرونا با ماسک
وی درباره میزان اثربخشی واکسن های کرونا بر سویه امیکرون می گوید: شواهد نشان داده است در افرادی که هر سه دز واکسن کرونا را زده اند، تزریق واکسن حدود ۸۰ تا ۸۸ درصد توانسته، جلوی بستری و مرگ و میر کرونا را بگیرد. شواهد این ادعا در بخش های بیمارستانی و آی سی یوها نیز کاملا مشهود است و بیشتر کسانی که در بخش های بیمارستانی بستری هستند یا گرفتار نقص سیستم ایمنی هستند یا اصلا واکسن نزده اند یا ناقص واکسن زده اند و هر سه دز واکسن را نزده اند، ازاین رو ایمنی کافی را ندارند. اقدام بسیار مهم دیگر زدن ماسک است و اگر بصورت صحیح و محکم روی بینی و دهان قرار بگیرد حدود ۳۰ درصد جلوی گرفتن بیماری را می گیرد و اگر ۸۰ درصد جامعه بصورت مناسب ماسک بزنند میزان مرگ ومیر کرونا حدود ۵۰ درصد کم می شود.
فرار امیکرون از واکسن های قبلی کرونا
دبیر کمیته ی علمی ستاد ملی کرونا می افزاید: اثر واکسن ها عمدتاً این است که جلوی ابتلای شدید و مرگ را می گیرد. البته این که امیکرون در مواردی از سیستم دفاع واکسن های موجود فرار می کند، تا حدی درست است. مساله مهم این است که اثربخشی واکسن های موجود روی سویه های قبلی کرونا بررسی شده اما میزان اثربخشی واکسن ها روی سویه امیکرون مشخص و اعلام نشده است. این که گفته می شود واکسن ها بطورمثال ۷۰ یا ۸۰ درصد روی کرونا اثر دارد، منظور سویه های قبلی کروناست. اگر بخواهیم حالا برای تولید واکسن جدید موثر بر امیکرون اقدام نماییم، زمان کافی نداریم. البته دو شرکت واکسن ساز داخلی اقدامات لازم برای تولید واکسن موثر بر امیکرون را آغاز کرده اند و دنبال مجوز هستند تا فازهای بالینی را انجام دهند اما رسیدن آنها به نتیجه حداقل دو ماه زمان می برد.
جماعتی در پاسخ به این پرسش پژوهشگر ایرنا که چرا با وجود اثربخشی نامشخص واکسن های موجود در جلوگیری از مبتلاشدن به امیکرون بجای تاکید بر دز سوم واکسن روی برقراری محدودیت های اجتماعی و تعطیلی اماکن عمومی تاکید نمی گردد، توضیح داد: حرف شما را قبول داریم. ما هم بعنوان اعضای کمیته ی علمی ستاد ملی کرونا اجرای همان پروتکلهای سختگیرانه را قبول داریم در تمام دنیا هم همین اقدام را انجام داده اند، ممنوعیت حضور در اماکن عمومی، تعطیل شدن برخی مشاغل، سختگیری در استفاده از ماسک در کنار اجبار در تزریق دز سوم واکسن در همه جای دنیا مطرح است، این موارد کاملا مورد قبول است. نمی توانیم حرف غیر علمی بزنیم. عامل مهم جلوگیری از شیوع بالا، رعایت همین پروتکل هاست که با اهمیت ترین آن زدن ماسک و بعد رعایت فاصله فیزیکی است که متاسفانه در خیلی از اماکن عمومی و مکان های شغلی رعایت نمی گردد و به همین علت واکسن ها نمی توانند خیلی در جلوگیری از مبتلاشدن موثر باشند اما در جلوگیری از مرگ موثر هستند.
وی می افزاید: اعمال محدودیت ها، جلوی شلوغ شدن انفجاری بیمارستان ها را می گیرد و بطور غیر مستقیم به کاهش موارد مرگ کرونا و فشار کاری روی پرسنل بیمارستان ها را هم کم می کند. کمیته ی علمی کرونا برمبنای همین شواهد، پیشنهادهای لازم را به ستاد ملی کرونا داده است اما کمیته فقط یک نهاد مشورتی است و تصمیم ها در ستاد ملی کرونا گرفته می شود. وزارت بهداشت پیشنهادهای لازم را برای اعمال محدودیت ها داده است اما در هر صورت فقط مشورت می دهیم و در نهایت مسئولان در سطوح بالا و در ستاد ملی کرونا با عنایت به همه ملاحظات اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی تصمیم اگر بخواهیم حالا برای تولید واکسن جدید موثر بر امیکرون اقدام نماییم، زمان کافی نداریم. البته دو شرکت واکسن ساز داخلی اقدامات لازم برای تولید واکسن موثر بر امیکرون را آغاز کرده اند و دنبال مجوز هستند تا فازهای بالینی را انجام دهند اما رسیدن آنها به نتیجه حداقل دو ماه زمان می برد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب