بازی های دیجیتال چگونه عقاید نسل جدید را تغییر می دهند؟

به گزارش کونفه به نقل از خبرگزاری مشرق

، در سالیان اخیر، بازیهای کامپیوتری و ویدئویی به بخش جدایی ناپذیر زندگی خیلی از خردسالان تبدیل گشته اند. کافی است نگاهی به خانه ها بیندازیم؛ جایی که مشغله های کاری و کمبود وقت موجب می شود والدین، برای سرگرم کردن فرزندان خود، ساده ترین راه یعنی سپردن آنها به موبایل، تبلت و... را انتخاب کنند؛ بازی هایی که در ظاهر چاره ای بی دردسر برای پرکردن اوقات فراغت کودک هستند، اما در عمل دریچه ای به دنیایی پیچیده را باز می کنند که نه فقط پر از رنگ و هیجان و موسیقی است، بلکه سرشار از روایت ها، الگوها و پیام هایی است که گاه بصورت آشکار و گاه در لایه های پنهان، بر ذهن و شخصیت کودک تأثیر می گذارند. بازیهای دیجیتال امروز، به لطف تکنولوژی های جدید و هوش مصنوعی، دیگر فقط سرگرمی نیستند. آنها می توانند دوست و همبازی باشند، داستان گو و معلم باشند و حتی ارزش ها و باورهای تازه ای را بی آنکه کودک متوجه شود، به او منتقل کنند.

از اسباب بازی تا هوش مصنوعی

در گذشته، اسباب بازیها فرصتی برای تقویت خلاقیت، مهارت های اجتماعی و یادگیری بودند. والدین هم با همبازی شدن با فرزندشان، خیلی از چارچوب های فکری و رفتاری را در قالب بازی و داستان گویی به او منتقل می کردند. اما با پیشرفت فناوری هم اسباب بازیهای سنتی جای خودرا به بازیهای دیجیتال دادند و هم والدین به اندازه گذشته فرصت کافی برای بازی کردن با خردسالان خودرا نداشتند؛ ازاین رو شخصیت های هوشمند و دنیای تعاملی این بازیهای دیجیتال، نقش همبازی را برعهده گرفتند. در این شرایط دیگر این والدین نیستند که پیام و ارزش ها را منتقل می کنند، بلکه طراحان بازیها هستند که پیام را منتقل می کنند. در شرایطی که استقبال از بازیهای موبایلی و کامپیوتری خارجی به دلالیل مختلفی همچون تصویرسازی و گرافیک بهتر و... بیشتر از بازیهای ایرانی است، یکی از نکات قابل توجه باید بررسی تاثیر بازی هایی باشد که متناسب با فرهنگ و ذائقه کودک ایرانی طراحی نشده است و حتی ممکنست اهدافی متفاوت را دنبال کند.

بازی دیجیتال؛ ابزاری برای تغییر فرهنگ و ذائقه

آنچه واضح است این که خیلی از بازیهای دیجیتال فقط جهت سرگرمی ساخته نمی شوند و مقرر است ضمن سرگرمی، پیام یا محتوایی را منتقل کنند. روایت ها، قهرمان ها و ماموریت های آنها می توانند حامل پیام های فرهنگی، سیاسی یا رفتاری باشند. زمانی که قهرمان محبوب یک کودک، شخصیتی با ارزش های غیربومی و متفاوت می باشد، ناخودآگاه ذائقه فرهنگی و الگوی ذهنی او هم در همان مسیر شکل می گیرد. اینجاست که مسئله از یک انتخاب خانوادگی فراتر می رود و به موضوعی فرهنگی تبدیل می شود که آینده یک نسل را تحت تأثیر قرار می دهد.
تکرار روزانه و مداوم تجربه بازی سبب می شود بازیها برخلاف کتاب یا فیلم، تجربه ای تعاملی ایجاد نماید که کودک، فقط تماشاگر یا شنونده نباشد و به بازیگر و تصمیم گیرنده ای فعال در این جهان مجازی تبدیل گردد. همین خاصیت موجب می شود که او، ارزش ها و پیام هایی را که بازی در بطن روایت خود جای داده، عمیق تر در او نفوذ کند.
وقتی کودکی بخش عمده ای از روز خودرا در دنیای بازیهای دیجیتال سپری می کند، باورها و نگرش های وی با ارزش های آن بازیها همسو می شود. در چنین شرایطی، والدینی که می خواهند نگرشی متفاوت را به فرزند خود بیاموزند، ممکنست با مقاومتی ناخودآگاه روبه رو شوند. کودک، آموخته های بازی را واقعی تر از سفارش های خانه و مدرسه می بیند و همین، تناقضی رفتاری و هویتی را رقم می زند.

پیش از ایجاد شکاف به فکر آن باشیم

این روزها بازیهای دیجیتال دیگر تنها یک سرگرمی نیستند؛ بلکه ابزاری قدرتمند برای تثبیت عقیده و تشکیل به رفتار نسل آینده است. این بازی ها، به واسطه جذابیت بصری، روایتهای چندلایه و ارتباط تعاملی، اثری عمیق تر و ماندگارتر از خیلی از منابع آموزشی یا سرگرمی های سنتی بر ذهن کودک می گذارند. والدین، حتی اگر به ناچار قسمتی از تربیت فرزند خودرا به این فضا بسپارند، باید بدانند که هر ماموریت، هر شخصیت و هر داستان در یک بازی، قسمتی از جهان بینی کودک را می سازد. غفلت از این واقعیت می تواند موجب شود نسلی پرورش یابد که معیارهایش برای بخش های مختلفی از زندگی مانند دوست یابی، کسب موفقیت، احساس شکست و... برگرفته از الگوهای ساخته شده در فضای مجازی باشد. حالا در ابعاد وسیع تر، تصویر آینده ای که در آن نوجوانان و جوانان، انتخاب های سیاسی، اجتماعی و حتی بخش های مهمی از سبک زندگی خودرا برمبنای آموزه های قهرمانان دیجیتال می گیرند، تا حدی نگران کننده است. این روند، اگر بدون نظارت و آگاهی والدین ادامه پیدا کند، می تواند شکافی عمیق میان ارزش های خانوادگی و اجتماعی و الگوهای ذهنی نسل بعد ایجاد کند؛ شکافی که ترمیم آن، بسیار دشوار و زمان بر خواهد بود.
در شرایطی که استقبال از بازی های موبایلی و کامپیوتری خارجی به دلالیل مختلفی همچون تصویرسازی و گرافیک بهتر و... اینجاست که مساله از یک انتخاب خانوادگی فراتر می رود و به موضوعی فرهنگی تبدیل می شود که آینده یک نسل را تحت تاثیر قرار می دهد.
تکرار روزانه و مداوم تجربه بازی سبب می شود بازی ها برخلاف کتاب یا فیلم، تجربه ای تعاملی ایجاد نماید که کودک، فقط تماشاچی یا شنونده نباشد و به بازیگر و تصمیم گیرنده ای فعال در این جهان مجازی تبدیل گردد. در چنین شرایطی، والدینی که می خواهند نگرشی متفاوت را به فرزند خود بیاموزند، ممکنست با مقاومتی ناخودآگاه روبه رو شوند.