اختلال نافرمانی در کودکان علت ها و درمان ها
ایسنا نوشت: مشکل نافرمانی در کودکان زمانی شدت بیشتری پیدا می کند که بچه ها در بین جمع های خانوادگی و مهمانی باشند اینجاست که والدین عاجز می شوند و برای آرام کردن فرزندانشان استرس و اضطراب بیشتری را متحمل می شوند چون در این صورت والدین باید نگران کلافگی و ناراحتی اطرافیان هم باشند.
یک روانشناس بالینی با اشاره به این که بطور معمول اختلال نافرمانی و مقابله جوئی از سنین پیش دبستان و اوایل دبستان پدیدار می شود و در پسر ها شایع تر از دختر ها است، عنوان کرد: عوامل مختلفی در شکل گیری این اختلال نقش دارند پس اختلال بیش فعالی و نقص تمرکز و اختلالات خلقی (افسردگی و دو قطبی) در والدین، اعتیاد والدین به مشروبات الکلی و مواد مخدر، کشیدن سیگار در زمان حاملگی و مواجهه با مواد سمی، سوء تغذیه، کودک آزاری، فرزند پروری نامناسب را می توان همچون این عوامل دانست. مدتی پیش اهمیت جنب و جوش و تحرک کودکان در رشد جسمی، ذهنی و تقویت مهارت های اجتماعی آنان ما را به این سمت سوق داد که بررسی نماییم چه زمانی باید کودک را بیش فعال بدانیم، امّا این دفعه می خواهیم بدانیم که چرا در بعضی از کودکان نافرمانی و مقابله جویی از حد لجبازی کودکانه فراتر می رود و به شکل حاد تری بروز می کند و به قول معروف حرف حساب در گوش آنان نمی رود. درباب اینکه چرا برخی کودکان اینگونه رفتار می کنند و والدین باید چه برخوردی با کودکان لجباز و نافرمان داشته باشند تا شاهد ادامه این رفتار ها در شخصیت کودک خود نباشند به گفت و گو با یک روانشناس بالینی پرداختیم. دکتر مرضیه عزیزی معین روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه در تعریف اختلال نافرمانی و مقابله جوئی بیان کرد: الگوی پایداری از خلق و رفتار خصمانه است که با نشانه هایی مثل حساسیت، زودرنجی و خشم، نافرمانی و مخالفت با والدین و سایر منابع قدرت مثل معلم یا اولیای مدرسه، جر و بحث، رنجاندن، کینه توزی و لطمه رساندن به دیگران و سرزنش سایرین بخاطر اشتباهات خودشان دیده می شود. وی افزود: نافرمانی و لجبازی در سالهای اولیه کودکی و در نوجوانی به درجاتی دیده می شود اما اختلال نافرمانی و مقابله جویی فراتر از لجبازی معمول کودکان است. عزیزی معین در ادامه اشاره کرد: چنانچه مدت و شدت لجبازی و نافرمانی به اندازه ای باشد که دردسر زیادی بوجود آورد و بر عملکرد تحصیلی و روابط کودک یا نوجوان با والدین یا سایر مراقبین تاثیر قابل توجه بگذارد، اختلال نافرمانی و مقابله جوئی شکل می گیرد که نیاز به درمان دارد. این روانشناس بالینی با اشاره به این که بطور معمول اختلال نافرمانی و مقابله جوئی از سنین پیش دبستان و اوایل دبستان پدیدار می شود و در پسر ها شایع تر از دختر ها است، عنوان کرد: عوامل مختلفی در شکل گیری این اختلال نقش دارند پس اختلال بیش فعالی و نقص تمرکز و اختلالات خلقی (افسردگی و دو قطبی) در والدین، اعتیاد والدین به مشروبات الکلی و مواد مخدر، کشیدن سیگار در زمان حاملگی و مواجهه با مواد سمی، سوء تغذیه، کودک آزاری، فرزند پروری نامناسب را می توان همچون این عوامل دانست. وی افزود: بیشتر کودکان در وضعیت خستگی، گرسنگی، در جابجایی ها، استرس و یا در میانه بحران ها ممکنست رفتار های مقابله جویی داشته باشند، در این موارد نمی توان اظهار داشت که کودک اختلال نافرمانی و مقابله جویی دارد پس علائمی همچون بد اخلاقی مکرر، دلخوری و خشم دائمی، حساسیت بالا، کینه جویی، بحث و جدل بیش از اندازه با بزرگتر ها، مورد سوال قرار دادن قوانین و مقاومت در مقابل آنها، رفتار عمدی برای اذیت کردن دیگران، سرزنش دیگران برای اشتباهات خود باید حداقل ۶ ماه طول کشیده باشد و ناشی از تغییرات یا استرس های موقعیتی نباشد. عزیزی معین درباب چگونگی تشخیص اختلال نافرمانی و مقابله جویی، تصریح کرد: هیچ تست واحدی که بتواند این اختلال را تشخیص دهد وجود ندارد و برای رسیدن به تشخیص، روانپزشکان، روانشناسان و سایر متخصصین سلامت روان بوسیله مصاحبه و کسب اطلاعات از والدین، مدرسه و رفتار کودک، نشانه های اختلال، خاصیت ها، شدت و پایداری آنها را بررسی می کنند. ایشان سپس تاکید کرد: از آنجائیکه اختلالات دیگری مثل بیش فعالی و نقص تمرکز، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلال یادگیری همراه اختلال نافرمانی و مقابله جوئی دیده می شود پس برای تشخیص اختلال لازم است ارزیابی توسط روانپزشک یا متخصصین سلامت روان آموزش دیده و متبحر دراین زمینه صورت گیرد. این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه مداخلات زود هنگام در کودکانی که رفتار های لجبازی و مقابله جوئی نشان می دهند، می تواند از شکل گیری و ادامه این رفتار ها در آینده پیشگیری کند، عنوان کرد: در سنین پایین تر آموزش شیوه های مدیریت رفتار به والدین (PMT) و آموزش مهارت های اجتماعی، شیوه های مدیریت خشم، تعارضات و حل مسئله به کودک و مداخلات رفتاری بوسیله مدرسه و کاهش عوامل استرس زا، تعارضات و خشونت در خانواده کمک کننده است همین طور در کودکان بزرگتر علاوه بر این موارد کمک به بهبود عملکرد تحصیلی و روابط با همسالان نیز سفارش می شود. این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه درمان این اختلال شامل مداخلات داروئی و غیر داروئی است که متناسب با سن و شدت اختلال از طرف متخصصین انجام می شود، افزود: آموزش شیوه های مدیریت رفتار به والدین، مداخلات رفتاری در مدرسه برای مدیریت بدرفتاری، بهبود عملکرد تحصیلی و ارتباط با همسالان، آموزش مهارت حل مشکلات به کودک یا نوجوان، آموزش مهارت کنترل خشم و تعارضات به کودک یا نوجوان همچون مداخلات غیر دارویی است. عزیزی معین در ادامه اظهار نمود: درمان های داروئی را می توان برای کنترل پرخاشگری و درمان سایر اختلالات همراه مثل بیش فعالی و نقص تمرکز و اضطراب بهره برد پس درمان داروئی به تنهایی کارایی ندارد و باید همراه درمان های غیر داروئی باشد. این روانشناس بالینی درباب چگونگی رفتار با کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی و مقابله جوئی بیان کرد: والدین باید رفتار مثبت نشان دهند و در صورت همکاری کودک او را تشویق کنند همین طور با مشاهده شدت بحث به کودک استراحت دهند و برای جلوگیری از ادامه بحث مکان را ترک کنند. عزیزی معین درباب عواقب عدم درمان این اختلال ابراز کرد: این کودکان با وجود داشتن هوش کافی به سبب نداشتن مشارکت، مقاومت در مقابل توقع دیگران و اصرار بر حل مشکلات بدون کمک اطرافیان بطور معمول منزوی می شوند و گاهی در مدرسه پیشرفتی ندارند همین طور از روابط انسانی لذت نمی برند و همین مسئله موجب ایجاد اختلال در روابط اجتماعی آنها و در نوجوانان گاهی منجر به گرایش به سوء مصرف الکل و مواد مخدر می شود. بیشتر بخوانید: واکنش وزارت بهداشت به موضوع راه اندازی «گشت بارداری» سرعت عمل یک مادربزرگ و نجات کودک بازیگوش از مرگ حتمی 47231
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب